Zalewanie wodą nieruchomości sąsiedniej. Przywrócenie stanu poprzedniego lub wykonanie urządzeń zapobiegających szkodom

Zalewanie wodą nieruchomości sąsiedniej. Przywrócenie stanu poprzedniego lub wykonanie urządzeń zapobiegających szkodom

Właściciel gruntu, o ile przepisy ustawy nie stanowią inaczej, nie może:

1) zmieniać stanu wody na gruncie, a zwłaszcza kierunku odpływu znajdującej się na jego gruncie wody opadowej, ani kierunku odpływu ze źródeł - ze szkodą dla gruntów sąsiednich;

2) odprowadzać wód oraz ścieków na grunty sąsiednie.

Zakaz zmiany stanu wody na gruncie dotyczy wszystkich właścicieli gruntów, bez względu na datę i cel ich nabycia. Celem takiej regulacji jest zabezpieczenie interesów właścicieli działek sąsiadujących, przed sprzecznym, a więc nielegalnym zmienianiem stanu wody na gruncie. Modyfikacja kierunku spływu wody opadowej jest jedną z postaci zmiany stanu wody na gruncie.

Na właścicielu gruntu ciąży obowiązek usunięcia przeszkód oraz zmian w odpływie wody, powstałych na jego gruncie wskutek przypadku lub działania osób trzecich, ze szkodą dla gruntów sąsiednich. Jeżeli spowodowane przez właściciela gruntu zmiany stanu wody na gruncie szkodliwie wpływają na grunty sąsiednie, wójt, burmistrz lub prezydent miasta może, w drodze decyzji, nakazać właścicielowi gruntu przywrócenie stanu poprzedniego lub wykonanie urządzeń zapobiegających szkodom. Wydanie decyzji poprzedza ustalenie: po pierwsze, czy właściciel gruntu dokonał zmiany stanu wody na gruncie i po drugie, czy zmiany te szkodliwie wpływają na grunty sąsiednie. Tym samym pomiędzy zmianą stanu wody na gruncie, a szkodliwym oddziaływaniem musi istnieć związek przyczynowo-skutkowy. Stronami w postępowaniu w sprawie są co do zasady: właściciel działki, który dokonał zmiany stanu wody na gruncie ze szkodą dla gruntów sąsiednich, oraz właściciele działek sąsiednich, na które ww. zmiany oddziałują.

Przywrócenie stanu poprzedniego lub wykonanie urządzenia zapobiegającego szkodom

W polskim porządku prawnym występuje kompetencja organu do nałożenia na właściciela gruntu obowiązków o charakterze "naprawczym", a więc przywrócenia stanu poprzedniego lub wykonania urządzenia zapobiegającego szkodom. Chodzi w tym przypadku o szkody już powstałe. Wynika to z tego, że spowodowane już przez właściciela gruntu zmiany stanu wody na gruncie szkodliwie wpływają na grunty sąsiednie. Bez znaczenia jest również przyczyna szkody, a w szczególności wykonanie urządzenia wodnego w ramach samowoli budowlanej. Nałożenie na właściciela nieruchomości obowiązku przywrócenia stanu poprzedniego lub wykonanie urządzeń zapobiegających szkodom w związku ze spowodowaną przez niego zmianą stanu wody, jest możliwe jedynie wobec jednoznacznego stwierdzenia, że jego działania spowodowały zmianę stosunków wodnych na gruncie i zmiany te szkodliwie wpływają na grunty sąsiednie. Szkoda na gruntach sąsiednich może być wynikiem również legalnego zagospodarowania terenu. Nie można wszak wykluczyć, że nawet prawidłowo wydane pozwolenie wywoła negatywne skutki, a ponadto skutki takie mogą być wynikiem np. nieprawidłowego wykonania robót budowlanych.

Uważamy, że szkoda może być również hipotetyczna, tj. mogącą wystąpić w przyszłości, jeżeli jest to możliwość w określonych okolicznościach realna (np. przy wyjątkowo intensywnych opadach). Może też polegać na intensyfikacji niekorzystnego spływu wód w związku z ukształtowaniem terenu. W każdym bowiem przypadku konieczną przesłanką jest jednoczesne wykazanie, że stwierdzona zmiana stanu wód na gruncie oddziałuje szkodliwe na grunty sąsiednie. Szkoda oznaczać może także potencjalne ryzyko zalania gruntów sąsiednich uzależnione od zdarzeń nadzwyczajnych, ale będąca także wynikiem tych zmian. Szkodliwe oddziaływanie na grunty sąsiednie w rozumieniu tego przepisu nie musi się łączyć z uszczerbkiem majątkowym. Może polegać także na zagrożeniu w postaci niebezpieczeństwa zalania lub zatopienia.

Co musi ustalić organ prowadzący postępowanie

W postępowaniu organ ma obowiązek ustalić, czy nastąpiła zmiana stosunków wodnych na gruncie i czy spowodowała szkodę. Spowodowanie przez właściciela gruntu zmiany stanu wody na gruncie to takie działanie, które ingeruje w naturalny stan wody na danym terenie, związany z jego ukształtowaniem, warunkami przyrodniczymi i hydrologicznymi. Organ musi ustalić oraz wykazać istnienie związku przyczynowo - skutkowego między dokonaną zmianą na działce a wynikłą z powodu tej zmiany szkodą na gruncie sąsiednim. Wymaga to co do zasady odpowiedniej wiedzy z zakresu hydrologii, gospodarki wodnej, postępowań wodnoprawnych i melioracji wodnych oraz ewentualnie przeprowadzenia odpowiednich badań, analiz i obliczeń. Celowe jest zatem w tej kategorii spraw dopuszczenie dowodu z opinii biegłego, w której treść merytoryczną co prawda organ wkraczać nie może, ponieważ nie dysponuje wiedzą specjalistyczną jaką posiada biegły, ma jednak obowiązek ocenić jej wartość dowodową, wiarygodność i przydatność dla rozstrzygnięcia sprawy. Powinien to uczynić w kontekście pozostałego materiału dowodowego, który powinien być kompleksowo zgromadzony. Nie może również uchylić się organ od ustosunkowania się i udzielenia odpowiedzi na zarzuty sformułowane przez stronę. Dopiero po wyjaśnieniu zastrzeżeń strony do opinii i na podstawie pełnego materiału dowodowego może dokonać ustaleń i ocen potrzebnych do rozstrzygnięcia sprawy. Oględziny nieruchomości czy zeznania świadków nie posiadających fachowej wiedzy w odnośnym zakresie nie zawsze mogą być wystarczające dla obiektywnej oceny okoliczności danej sprawy, tj. czy doszło do zmiany stanu wody na gruncie ze szkodą dla gruntów sąsiednich.

Fakt prowadzenia postępowania przez organy nadzoru budowlanego pozostaje bez wpływu na postępowanie w sprawie zmiany stosunków wodnych w związku z budową. Nie można bowiem regulacji zawartych w przepisach ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane stosować przy rozstrzyganiu zupełnie innej problematyki uregulowanej w odrębnej ustawie i to w sytuacji gdy nie ma odesłania do stosowania norm prawa budowlanego. To, że zmiana stosunków wodnych związana jest z budową nie oznacza automatycznie, że organ nadzoru budowlanego staje się z tego powodu właściwy w zakresie badania zmiany stanu wody na gruncie i jego szkodliwego wpływu na grunty sąsiednie.

Ugoda sąsiadów

Właściciele gruntów mogą, w drodze pisemnej ugody, ustalić zmiany stanu wody na gruntach, jeżeli zmiany te nie wpłyną szkodliwie na inne nieruchomości lub na gospodarkę wodną; ugoda nie może dotyczyć wprowadzania ścieków do wód lub do ziemi. Realizacja postanowień ugody jest możliwa po zatwierdzeniu, w drodze decyzji, odpowiednio przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta; z wnioskiem o zatwierdzenie ugody występują umawiający się właściciele gruntów.

Gdy powrót do pierwotnego sposobu ukształtowania terenu jest nieekonomiczny, niecelowy i trudno osiągalny

Jeżeli powrót do pierwotnego sposobu ukształtowania terenu byłby nieekonomiczny, niecelowy i trudno osiągalny i nie wzbudziłby również aprobaty stron, to celowym jest podjęcie takich czynności, aby w jak największym stopniu zminimalizować zmianę stosunków wodnych na obszarze działek objętych tą decyzją i przy tym w możliwie ograniczonym, aczkolwiek wystarczającym zakresie nałożyć na właściciela wymienionych w decyzji działek obowiązek podjęcia określonych działań.

 

W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji, prosimy przejść do zakładki kontakt.

Z wyrazami szacunku.

Dodaj komentarz