Pozew o dopuszczenie do współposiadania wspólnej nieruchomości, lokalu, mieszkania, budynku czy domu

Pozew o dopuszczenie do współposiadania wspólnej nieruchomości, lokalu, mieszkania, budynku czy domu

Uprawnienie współwłaściciela do współposiadania nieruchomości wspólnej nie oznacza, że zakres korzystania przez niego z nieruchomości wspólnej musi odpowiadać wielkości udziału we własności albo jakiemukolwiek innemu określonemu ułamkowi; o zakresie współposiadania i korzystania z nieruchomości decyduje bowiem tylko sposób, jaki w konkretnych okolicznościach da się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z nieruchomości przez pozostałych współwłaścicieli. O wyłącznym korzystaniu z określonych części wspólnej nieruchomości mogą natomiast zadecydować sami współwłaściciele w umowie o podział quoad usum; w takim wypadku umowa stanowi źródło uprawnienia każdego ze współwłaścicieli do odrębnego korzystania z określonej części nieruchomości. Natomiast współwłaścicielowi, który został pozbawiony współposiadania przez pozostałych współwłaścicieli, przysługuje ochrona petytoryjna tj. oparte na prawie powództwo o dopuszczenie do współposiadania.

Artykuł 206 k.c. reguluje sposób korzystania z przedmiotu współwłasności poprzez przyznanie prawa do współposiadania nieruchomości wspólnej każdemu ze współwłaścicieli w zakresie w jakim daje się ono pogodzić z władaniem pozostałych współwłaścicieli. Szczególną sytuacją, określaną mianem vindicatio partis, jest roszczenie windykacyjne realizowane pomiędzy współwłaścicielami, w drodze którego jeden ze współwłaścicieli domaga się umożliwienia wykonywania uprawnienia do współposiadania i współkorzystania z przedmiotu współwłasności. W orzecznictwie wskazuje się, że art. 206 k.c. jest podstawą roszczeń współwłaścicieli między sobą, rozumianą jako ochrona uprawnień wzajemnych w rodzaju tej, którą przewiduje dla właścicieli art. 222 k.c. Konstrukcja tych roszczeń zbliżona do konstrukcji ochrony własności w art. 222 k.c. różni się tym, że w art. 206 k.c. są te roszczenia korygowane zakresem współposiadania i korzystania przez współwłaścicieli z nieruchomości wspólnej, którego granice zakreślają uprawnienia pozostałych współwłaścicieli. One wyznaczają zasięg kognicji sądu, mogącego w uwzględnieniu zgłoszonego żądania i wyników postępowania dowodowego orzec nakaz przywrócenia stanu zgodnego z prawem.

Skoro współwłasność jest postacią własności, środki jej ochrony, do których przede wszystkim należy roszczenie windykacyjne, mogą być stosowane także przez współwłaścicieli. Jeżeli osoba trzecia zawładnęła nieruchomością będącą przedmiotem współwłasności i wszyscy współwłaściciele wystąpili przeciwko niej z roszczeniem windykacyjnym, dochodzenie tego roszczenia w zasadzie nie różni się od dochodzenia roszczenia windykacyjnego przez jednego właściciela. W szczególności nie ulega wątpliwości, że współwłaściciele mogą w takim przypadku dochodzić także określonych w art. 224 § 2 i art. 225 k.c. roszczeń uzupełniających roszczenie windykacyjne. Jeżeli niektórzy współwłaściciele występują z roszczeniem windykacyjnym przeciwko pozostałym współwłaścicielom, którzy sami władają całą nieruchomością wspólną, należy mieć na względzie, oprócz art. 222 § 1 k.c., regulację przewidzianą w art. 206 k.c. Według art. 206 k.c., każdy ze współwłaścicieli jest uprawniony do współposiadania nieruchomości wspólnej oraz do korzystania z niej w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem przez pozostałych współwłaścicieli. Jeżeli więc w danym przypadku stosuje się art. 206 k.c., gdyż sposobu posiadania nieruchomości wspólnej nie normuje umowa współwłaścicieli ani orzeczenie sądu, każdy współwłaściciel jest uprawniony do bezpośredniego posiadania całej nieruchomości wspólnie wraz z pozostałymi współwłaścicielami; granicą jego uprawnienia jest takie samo uprawnienie każdego z pozostałych współwłaścicieli. W konsekwencji współwłaściciel, który pozbawia innego współwłaściciela posiadania na zasadach określonych w art. 206 k.c., narusza jego uprawnienie wynikające ze współwłasności, a sam, w zakresie, w jakim posiada nieruchomość i korzysta z niej w sposób wykluczający posiadanie i korzystanie innych współwłaścicieli, działa bezprawnie.

Oceniając powyższe stanowiska należy mieć na względzie przede wszystkim naturę roszczenia windykacyjnego, tradycyjnie określanego formułą powództwa niewładającego właściciela w stosunku do władającego przedmiotem jego własności nieuprawnionemu do władania. Stąd legitymacja bierna w procesie windykacyjnym przysługuje tylko tym osobom, które faktycznie sprawują władztwo nad nieruchomością, która ma podlegać wydaniu. Specyfika realizacji tego roszczenia pomiędzy współwłaścicielami nie znosi tej podstawowej jego cechy, jest ono kierowane przez pozbawionego współwładania współwłaściciela przeciwko władającym współwłaścicielom.

Konstrukcja roszczenia windykacyjnego nadaje się do zastosowania również w odniesieniu do nieuprawnionego zawładnięcia przez niektórych współwłaścicieli częścią nieruchomości wspólnej. Rzecz w tym, że w takiej sytuacji stronami postępowania powinni być zawłaszczający współwłaściciele, nie zaś Wspólnota, którą ci współwłaściciele tworzą. Zawłaszczenie nie odbywa się bowiem „poprzez” Wspólnotę, rozumianą jako konstrukt prawny o charakterze korporacyjnym, lecz w odniesieniu do poszczególnych wydzielonych pomieszczeń przez każdego władającego nim z osobna. To wobec tych osób powód powinien kierować roszczenie o dopuszczenie do współposiadania.

W sytuacji gdy jeden ze współwłaścicieli, z wyłączeniem pozostałych, korzysta z pomieszczenia stanowiącego część wspólną budynku, to pozostałym współwłaścicielom pozostaje możliwość dochodzenia na drodze sądowej przeciwko współwłaścicielowi wyłącznie korzystającego z części wspólnej budynku roszczenia o dopuszczenie do współposiadania. Tej podstawowej przesłanki roszczenia windykacyjnego realizowanego między współwłaścicielami nie modyfikuje okoliczność, że jego przedmiotem jest nieruchomość wspólna.

W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji, prosimy przejść do zakładki kontakt.

Z wyrazami szacunku.

Dodaj komentarz