Odpowiedzialność inwestora za odstąpienie przez wykonawcę od umowy o roboty budowlane z podwykonawcą

Odpowiedzialność inwestora za odstąpienie przez wykonawcę od umowy o roboty budowlane z podwykonawcą

Art. 6471 został wprowadzony do kodeksu cywilnego z dniem 24 kwietnia 2003 r. przez ustawę nowelizującą z dnia 14 lutego 2003 r. (Dz.U. Nr 49, poz. 408), której celem była ochrona podwykonawców poprzez zapobieganie występującym w praktyce licznym przypadkom nieterminowego regulowania należności za wykonane prace, prowadzącym często do upadłości małych i średnich przedsiębiorców. Zgodnie z art. 6471 § 5 KC, zawierający umowę z podwykonawcą oraz inwestor i wykonawca ponoszą solidarną odpowiedzialność za zapłatę wynagrodzenia za roboty budowalne wykonane przez podwykonawcę. Do powstania solidarnej odpowiedzialności inwestora w stosunku do podwykonawcy konieczne jest zawarcie przez wykonawcę z podwykonawcą umowy w formie pisemnej, której przedmiotem jest wykonanie robót budowlanych i wyrażenie zgody przez inwestora na zawarcie tej umowy. Solidarna odpowiedzialność inwestora i wykonawcy obejmuje roszczenie podwykonawcy o wynagrodzenie za wykonane prace, z tym że zakres tej odpowiedzialności jest ograniczony do wynagrodzenia wynikającego z umowy, na zawarcie której inwestor wyraził zgodę. W orzecznictwie oraz w doktrynie przyjmuje się, że jest to odpowiedzialność typu gwarancyjnego za cudzy dług (zob. uchwałę składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 29 kwietnia 2008 r., III CZP 6/08, OSNC 2008, nr 11, poz. 121, uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 10 lipca 2015 r., III CZP 45/15, OSNC 2016, nr 6, poz. 73 oraz wyroki Sądu Najwyższego z dnia 2 lipca 2009 r., V CSK 24/09, z dnia 9 marca 2007 r., V CSK 457/06, z dnia 4 lutego 2011 r., III CSK 152/10, i z dnia 17 lutego 2011 r., IV CSK 293/10).

Odpowiedzialność inwestora, o której mowa w art. 6471 § 5 KC, jest powiązana z odpowiedzialnością wykonawcy za zapłatę wynagrodzenia przysługującego podwykonawcy robót budowalnych, a jej podstawą jest umowa łącząca wykonawcę z podwykonawcą. Skoro odstąpienie przez wykonawcę od umowy z podwykonawcą robót przed ukończeniem obiektu (art. 644 w związku z art. 656 § 1 KC) wywiera - o czym była już mowa - skutek jedynie na przyszłość, a w odniesieniu do przeszłości umowa pozostaje w mocy, to brak podstaw do zwolnienia inwestora od solidarnej odpowiedzialności za zapłatę należnego podwykonawcy wynagrodzenia.

Stanowisko to nie pozostaje w sprzeczności z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 10 lipca 2015 r., III CZP 45/15, według której w razie odstąpienia przez wykonawcę od umowy o roboty budowalne, zawartej z podwykonawcą, inwestor nie ponosi odpowiedzialności na podstawie art. 6471 § 5 KC. W powołanej uchwale Sąd Najwyższy rozważał skutki odstąpienia przez wykonawcę od umowy o roboty budowalne, zawartej z podwykonawcą, na tle innej instytucji, chodziło bowiem o wykonanie przez wykonawcę robót budowlanych umownego prawa odstąpienia. Sąd Najwyższy przyjął, że odstąpienie przez wykonawcę od umowy z podwykonawcą - w przypadku realizacji umownego prawa odstąpienia - powoduje wygaśnięcie umowy ze skutkiem wstecznym, co prowadzi do wygaśnięcia odpowiedzialności inwestora na podstawie art. 6471 § 5 KC. Podkreślił, że na skutek odstąpienia przez wykonawcę robót od umowy z podwykonawcą powstają między stronami umowy zobowiązania wynikające z art. 395 § 2 KC, natomiast cudzy dług, za który inwestor ponosi odpowiedzialność na podstawie art. 6471 § 5 KC, w takiej sytuacji już nie istnieje. Innymi słowy, upadek umowy ze skutkiem wstecznym powoduje upadek wyrażonej na jej zawarcie zgody inwestora, a w konsekwencji wygaśnięcie jego solidarnej odpowiedzialności, zapłata w ramach rozliczeń dokonywanych na podstawie art. 395 § 2 KC nie jest bowiem zapłatą z tytułu wynagrodzenia za wykonane roboty budowlane. Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 24 stycznia 2017 r. V CSK 219/16

W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji, prosimy przejść do zakładki kontakt.

Z wyrazami szacunku.

Dodaj komentarz