Służebność na nieruchomości, ziemi czy gruncie

Służebność na nieruchomości, ziemi czy gruncie

Nieruchomość można obciążyć na rzecz właściciela innej nieruchomości (nieruchomości władnącej) prawem, którego treść polega bądź na tym, że właściciel nieruchomości władnącej może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, bądź na tym, że właściciel nieruchomości obciążonej zostaje ograniczony w możności dokonywania w stosunku do niej określonych działań, bądź też na tym, że właścicielowi nieruchomości obciążonej nie wolno wykonywać określonych uprawnień, które mu względem nieruchomości władnącej przysługują na podstawie przepisów o treści i wykonywaniu własności (służebność gruntowa). Służebność gruntowa może mieć jedynie na celu zwiększenie użyteczności nieruchomości władnącej lub jej oznaczonej części.

Wyróżnia się dwa rodzaje służebności: gruntowe i osobiste. Kryterium tego tradycyjnego podziału służebności jest sposób określenia podmiotu uprawnionego. Ze służebnością gruntową mamy do czynienia wtedy, gdy podmiot uprawniony jest określany poprzez stosunek prawny do nieruchomości władnącej, a nie poprzez jego indywidualne oznaczenie. Natomiast służebność jest osobista wtedy, gdy obciąża ona nieruchomość na rzecz oznaczonej osoby fizyczne. Bezpośredniość służebności gruntowej przejawia się w tym, że tylko jej powstanie jest uzależnione od zgody właściciela nieruchomości obciążonej, określanej także jako nieruchomość służebna. Służebność gruntowa może powstać nie tylko w wyniku jej ustanowienia przez czynność prawną, orzeczenie sądu lub decyzję administracyjną, lecz także w wyniku zasiedzenia.

O bezwzględnym charakterze służebności gruntowej świadczy fakt, iż do ochrony służebności gruntowej stosuje się odpowiednio przepisy o ochronie własności. W konsekwencji uprawniony z tytułu służebności gruntowej może żądać od kogokolwiek, kto narusza jego prawo, zaniechania naruszania oraz przywrócenia stanu zgodnego z prawem.

Niedopuszczalne jest obciążenie służebnością jednej nieruchomości na rzecz innej nieruchomości, jeśli obie nieruchomości są własnością tego samego podmiotu prawa cywilnego. Z natury nieruchomości bowiem w tego rodzaju sytuacjach nie ma podmiotu, który mógłby złożyć drugie oświadczenie woli składające się na umowę o ustanowieniu służebności.

Służebność gruntowa wygasa z przyczyn wskazanych w przepisach ogólnych dla ograniczonych praw rzeczowych, czyli w wyniku zrzeczenia się przez właściciela nieruchomości władnącej, nabycia własności nieruchomości obciążonej przez właściciela nieruchomości władnącej oraz nabycia własności nieruchomości władnącej przez właściciela nieruchomości obciążonej, a także w wyniku zdarzeń specyficznych dla służebności: zniesienia, niewykonywania przez 10 lat oraz w przypadku zwolnienia od służebności części nieruchomości obciążonej powstałych w wyniku jej podziału.

Sposób wykonywania służebności nieruchomości

Zakres służebności gruntowej i sposób jej wykonywania oznacza się, w braku innych danych, według zasad współżycia społecznego przy uwzględnieniu zwyczajów miejscowych. Ustalenie zakresu i sposobu wykonywania służebności gruntowej ma istotne znaczenie praktyczne, gdyż umożliwia określenie, które potrzeby właściciela nieruchomości władnącej mogą być realizowane i chronione w relacji z każdym, kto korzysta z nieruchomości obciążonej.

Służebność gruntowa powinna być wykonywana w taki sposób, żeby jak najmniej utrudniała korzystanie z nieruchomości obciążonej.  Dopóki właściciel nieruchomości władnącej korzysta z nieruchomości obciążonej zgodnie z treścią przysługującej mu służebności gruntowej, właściciel nieruchomości obciążonej nie może się, co do zasady, temu sprzeciwić.

Utrzymywanie urządzeń na nieruchomości

W braku odmiennej umowy obowiązek utrzymywania urządzeń potrzebnych do wykonywania służebności gruntowej obciąża właściciela nieruchomości władnącej. Jeżeli obowiązek utrzymywania takich urządzeń został włożony na właściciela nieruchomości obciążonej, właściciel odpowiedzialny jest także osobiście za wykonywanie tego obowiązku. Odpowiedzialność osobista współwłaścicieli jest solidarna. Zgodnie ze stanowiskiem wyrażonym w doktrynie obowiązek utrzymywania urządzeń potrzebnych do wykonywania służebności gruntowej obciążający z mocy ustawy właściciela nieruchomości władnącej dotyczy jedynie urządzeń, które istniały w dniu powstania służebności.

W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji, prosimy przejść do zakładki kontakt.

Z wyrazami szacunku.

Dodaj komentarz