Niemożność przyznawania składnika majątkowego uczestnikowi postępowania o podział i zniesienie współwłasności wbrew jego woli

Niemożność przyznawania składnika majątkowego uczestnikowi postępowania o podział i zniesienie współwłasności wbrew jego woli

Podział rzeczy wspólnej w ramach zniesienia współwłasności powinien co do zasady nastąpić stosownie do wielkości udziałów, a wydzielone części tej rzeczy powinny wartością odpowiadać wielkości udziałów przysługujących poszczególnym współwłaścicielom (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 4 czerwca 2014 r., II CSK 482/13). Jakkolwiek nie można oczekiwać, że w każdym wypadku zniesienia współwłasności współwłaściciele otrzymają części rzeczy o wartości w największym możliwym stopniu zbliżone do wartości udziałów (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 stycznia 1999 r., II CKN 166/98), to jednak trzeba pamiętać, że muszą istnieć racjonalne względy przemawiające za tym, aby wartość przyznanych części rzeczy odbiegała istotnie od wartości udziałów i wobec tego podlegała wyrównaniu przez dopłaty pieniężne.

W postępowaniu o zniesienie współwłasności sąd nie może wbrew woli uczestnika przyznać mu określonego składnika majątkowego i zasądzić od niego na rzecz innego uczestnika spłatę lub dopłatę (art. 46 KRO w związku z art. 1035 KC i art. 212 § 2 KC). Motywy braku zgody uczestników postępowania na taki sposób wyjścia ze współwłasności, jak również względy na zasady współżycia społecznego czy interesy majątkowe lub życiowe uczestników nie mają tu znaczenia. Jeżeli przy zniesieniu współwłasności żaden ze współwłaścicieli nie wyraża zgody na przyznanie mu określonej rzeczy, sąd zarządza jej podział cywilny czyli sprzedaż licytacyjną (por. postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 4 listopada 1998 roku, II CKN 347/98, OSNC 1999, nr 6, poz. 108 i z dnia 14 listopada 2012 roku, II CSK 187/12).

W postanowieniu z dnia 8 sierpnia 2003 roku (V CK 174/02) Sąd Najwyższy wskazał, że zawarte w art. 212 § 2 KC sformułowanie „rzecz, która nie daje się podzielić" odnosi się nie tylko do takiej rzeczy, która fizycznie (w naturze) nie daje się podzielić, ale także do rzeczy, której podział i przydzielenie jej części na własność poszczególnym współwłaścicielom jest niemożliwe ze względu na okoliczności konkretnej sprawy (przykładowo z uwagi na stosunki osobiste lub rodzinne łączące współwłaścicieli, ich zasobność, rodzaj wniosków o zniesienie współwłasności). Podobnie ocenić należy sytuację, gdy żaden ze współwłaścicieli nie wyraża zgody na przyznanie mu rzeczy, w takiej bowiem sytuacji sąd zarządza jej sprzedaż.

W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji, prosimy przejść do zakładki kontakt.

Z wyrazami szacunku.

Dodaj komentarz