Istota instytucji zasiedzenia polega na nabyciu prawa przez nieuprawnionego posiadacza wskutek faktycznego wykonywania tego prawa w ciągu oznaczonego w ustawie czasu. Podstawową funkcją zasiedzenia jest więc eliminacja długotrwałej rozbieżności między faktycznym wykonywaniem uprawnień właścicielskich a formalnoprawnym stanem własności, co przyczynia się z kolei do ustabilizowania i uporządkowania stosunków społecznych pod względem prawnym. Istotnym skutkiem zasiedzenia w sferze prawnej dotychczasowego właściciela rzeczy jest utrata przez niego prawa własności, z równoczesnym nabyciem prawa do rzeczy przez posiadacza .Przesłankami nabycia przez zasiedzenie własności nieruchomości jest łączne ziszczenie się dwóch warunków: upływu oznaczonego przez ustawę czasu (20 lat albo 30 lat) i nieprzerwanego posiadania samoistnego podczas całego tego terminu (jego długość zależy od dobrej lub złej wiary w chwili nabycia posiadania).
Konsekwencją działania domniemania z art. 339 KC jest to, że władającego rzeczą, który z faktu tego wyprowadza określone konsekwencje prawne, np. wynikające z art. 172 KC, obciąża jedynie ciężar dowodu faktu władania rzeczą. W razie wykazania tego faktu ma w stosunku do niego zastosowanie domniemanie, wynikające z art. 339 KC, samoistnego posiadania rzeczy, będącej przedmiotem faktycznego władztwa. W konsekwencji w postępowaniu dotyczącym stwierdzenia nabycia własności rzeczy przez zasiedzenie na podstawie art. 172 KC nie musi on wykazywać innych faktów potwierdzających wolę posiadania rzeczy jak właściciel (animus rem sibi habendi), jako elementu świadczącego o samoistnym charakterze posiadania rzeczy w rozumieniu art. 336 KC. W rezultacie dochodzi do odwrócenia ciężaru dowodu w ten sposób, że to osoba kwestionująca samoistny charakter posiadania rzeczy przez osobę, która nią faktycznie włada, musi wykazać okoliczności podważające taki charakter posiadania przez nią rzeczy. Postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 29 maja 2014 r. V CSK 386/13
Przepis ten jest źródłem domniemania wzruszalnego, którego wartość polega na tym, że zwalnia ono wnioskodawców od konieczności prowadzenia dowodów i legitymuje ich do chwili obalenia tegoż domniemania przez tego, kto twierdzi, że domniemanie jest w konkretnej sprawie nieprawdziwe. Ciężar obalenia tychże domniemań spoczywa więc na uczestniku postępowania o stwierdzenie zasiedzenia, bowiem to uczestnik, który sprzeciwia się wnioskowi, zmierza do wyprowadzenia skutku prawnego z twierdzenia o braku przez wnioskodawców wynikających z domniemań przymiotów niezbędnych do uwzględnienia ich wniosku, a więc to on winien tej treści swoje twierdzenie udowodnić. Nie należy bowiem do wnioskodawców dowodzenie istnienia okoliczności będących przedmiotem wspomnianych domniemań.
Podsumowując, w sprawie o zasiedzenie nieruchomości sąd z urzędu nie jest obowiązany prowadzić postępowania dowodowego w celu ustalenia, kto był posiadaczem przez okres wymagany do zasiedzenia, lecz ten obowiązek spoczywa na zainteresowanym i on ma obowiązek wskazania faktów i dowodów na potwierdzenie zaistnienia przesłanek zasiedzenia. Fakty te można udowodnić przykładowo:
- zdjęciami
- świadkami w postaci rodziny czy sąsiadów
- rachunkami inwestycji na nieruchomości
- potwierdzenia płatności rachunków za media czy podatki
W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji, prosimy przejść do zakładki kontakt.
Z wyrazami szacunku.
