Przerwanie zasiedzenia nieruchomości, domu, gruntu lub ziemi

Przerwanie zasiedzenia nieruchomości, domu, gruntu lub ziemi

Do biegu zasiedzenia stosuje się odpowiednio przepisy o biegu przedawnienia roszczeń (art. 175 KC). Zgodnie z art. 123 § 1 pkt 1 KC bieg przedawnienia przerywa się m.in. przez każdą czynność przed sądem, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia. W razie przerwania przedawnienia przez czynność w postępowaniu przed sądem, przedawnienie nie biegnie na nowo, dopóki postępowanie to nie zostanie zakończone. Po każdym przerwaniu przedawnienia biegnie ono na nowo (art. 124 § 1 i 2 KC).

Czynność wymieniona w art. 123 § 1 pkt 1 KC może przerwać bieg zasiedzenia tylko wówczas, kiedy została przedsięwzięta przez osobę uprawnioną, w szczególności dochodzącą roszczenia względem przysługującej jej nieruchomości w stosunku do konkretnej osoby, przeciwko której była skierowana (zob. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 5 lutego 2015 r., V CSK 221/14, z dnia 3 grudnia 2014 r., III CSK 306/13, z dnia 14 kwietnia 2016 r., II CSK 515/15).

W orzecznictwie Sądu Najwyższego nie budzi wątpliwości, że jeżeli czynność została podjęta przez osobę materialnie do tego nieuprawnioną, zasiedzenie nie ulega przerwie. W konsekwencji nie przerywa biegu zasiedzenia czynność podjęta bezpośrednio przez osobę trzecią zainteresowaną nieruchomością lub przerwaniem biegu zasiedzenia, ale niebędącą właścicielem nieruchomości, przeciwko posiadaczowi samoistnemu (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 3 grudnia 2014 r., III CSK 306/13, nie publ., z dnia 5 lutego 2015 r., V CSK 221/14, nie publ., i z dnia 28 stycznia 2015 r., I CSK 208/14, nie publ.). Również wszczęcie postępowania o stwierdzenie nabycia przez zasiedzenie własności nieruchomości przez samoistnego posiadacza udziału nie przerywa biegu zasiedzenia przez pozostałych posiadaczy samoistnych, którzy później niż wnioskodawca nabyli posiadanie innych udziałów w tej nieruchomości (por. m.in. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 28 czerwca 2006 r., III CZP 35/06, OSNC 2007, nr 4, poz. 51).

Wytoczenie przez właściciela nieruchomości powództwa o wydanie nieruchomości przeciwko jednemu z małżonków władających nieruchomością przerywa bieg terminu zasiedzenia tylko w stosunku do pozwanego małżonka. Skoro zasiedzenie biegnie przeciwko właścicielowi i na rzecz samoistnego zindywidualizowanego posiadacza, to właściciel, wytaczając powództwo windykacyjne przeciwko określonemu posiadaczowi, manifestuje wolę ochrony prawa własności wyłącznie przeciwko pozwanemu w procesie wydobywczym posiadaczowi. Tym samym przesłanki przerwania biegu terminu do zasiedzenia w rozumieniu art. 123 § 1 pkt 1 w związku z art. 175 KC zostają spełnione jedynie w stosunku do posiadacza pozwanego w procesie windykacyjnym. Innymi słowy, jeżeli w procesie o wydanie nieruchomości właściciel pozwał tylko jednego z małżonków, pozostających w ustroju małżeńskiej wspólności majątkowej, w których posiadaniu znajduje się nieruchomość, to bieg terminu zasiedzenia zostaje przerwany tylko wobec małżonka pozwanego w sprawie o wydanie nieruchomości. To oznacza, że drugi z małżonków nie uzyska stwierdzenia własności nieruchomości przez zasiedzenie, jeżeli nie wykaże odpowiednio długiego okresu samoistnego posiadania, a więc materialnoprawnej przesłanki zasiedzenia.

Przerywanie zasiedzenia

W praktyce sądowej uznaje się, że skuteczną ochronę przed zasiedzeniem stanowią w szczególności następujące czynności:

1) powództwo petytoryjne – windykacyjne lub negatoryjne przeciwko samoistnemu posiadaczowi, wniesione również przez użytkownika wieczystego;

2) wniosek o wszczęcie egzekucji zmierzającej do odzyskania władztwa nad rzeczą;

3) wniosek o zniesienie;

4) wniosek o dział spadku;

5) powództwo przeciwko posiadaczowi samoistnemu o ustalenie prawa własności;

6) powództwo o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym; jeżeli uzgodnienie miałoby polegać na wpisaniu w księdze wieczystej nabytego w drodze dziedziczenia prawa własności spadkobiercy, wytoczenie takiego powództwa powodowałoby przerwanie zasiedzenia w stosunku do pozwanego współspadkobiercy wpisanego w księdze wieczystej i będącego w posiadaniu nieruchomości spadkowej;

7) niektóre czynności dotyczące tzw. postępowania uwłaszczeniowego, np. skarga o wznowienie postępowania administracyjnego zakończonego wydaniem aktu własności ziemi (tzw. aktem uwłaszczenia);

8) wniosek właściciela zasiadywanej nieruchomości o rozgraniczenie i wszczęcie postępowania rozgraniczeniowego, którego celem jest ustalenie przebiegu granicy i wyjaśnienie zasięgu prawa własności przygranicznego pasa gruntu;

9) zawezwanie posiadacza nieruchomości do próby ugodowej w sprawie o wydanie nieruchomości albo w innych sprawach związanych z ochroną petytoryjną;

10) wniosek o wszczęcie mediacji,

11) utrata posiadania nieruchomości przez posiadacza samoistnego.

Nie przerywa zasiedzenia

1) czynności wadliwe, np. wniesienie pozwu, który został zwrócony; natomiast oddalenie powództwa nie stanowi podstawy do uchylenia skutku przerwy zasiedzenia, zwłaszcza na skutek utraty przez powoda legitymacji prawnomaterialnej w toku postępowania, jeżeli powód był do tego uprawniony w chwili wytoczenia powództwa;

2) wniosek o zwolnienie od kosztów;

3) wniosek o nadanie tytułowi egzekucyjnemu klauzuli wykonalności;

5) ustanowienie użytkowania wieczystego na gruncie pozostającym w samoistnym posiadaniu osoby trzeciej, jeżeli ustanowienie tego prawa nie spowodowało zmiany w sposobie władania nieruchomością.

Wszczęcie postępowania o stwierdzenie nabycia przez zasiedzenie własności nieruchomości przez samoistnego posiadacza udziału nie przerywa biegu zasiedzenia przez pozostałych posiadaczy samoistnych, którzy później niż wnioskodawca nabyli posiadanie innych udziałów w tej nieruchomości.

W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji. Prosimy przejść do zakładki kontakt.

Z wyrazami szacunku.

Dodaj komentarz